اگر اهل کسب‌وکار باشید، احتمالاً نام تحلیل swot را شنیده‌اید؛ روشی که به کسب‌وکارها در ابتدای راه‌اندازی و حتی در مراحل بعد کمک می‌کند تا خود و زمین‌بازیشان را بهتر بشناسند. اجرای این تحلیل کار سختی نیست اما نیاز به صداقت و روراستی زیادی دارد تا به نتیجه موردنظر دست پیدا کنید. در این مقاله از وب 24 می‌توانید بفهمید تجزیه و تحلیل SWOT چیست، برخی از نمونه‌های تجزیه و تحلیل SWOT را ببینید، و نکات و استراتژی‌هایی را برای انجام یک تجزیه و تحلیل جامع SWOT یاد بگیرید.

ماتریس swot چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT تکنیکی است که برای تعیین و تعریف نقاط قوت و ضعف فضای داخلی شرکت و فرصت‌ها و تهدید‌های فضای خارج از شرکت استفاده می‌شود.

بخش های ماتریس swot

تجزیه و تحلیل SWOT را می‌توان برای کل یک شرکت یا پروژه‌های جداگانه در یک بخش به کار برد. اما معمولاً، تجزیه و تحلیل SWOT در سطح سازمانی استفاده می‌شود تا تعیین کند که یک کسب‌وکار چقدر با مسیرهای رشد و معیارهای موفقیت همسو است. در عین حال می‌توان از آن‌ برای سنجش عملکرد یک پروژه خاص مانند یک کمپین تبلیغاتی آنلاین استفاده کرد.

تجزیه و تحلیل‌های SWOT اغلب به عنوان یک ماتریس شبکه‌مانند با چهار ربع مجزا ارائه می‌شوند. هر‌یک از این چهار ربع نشان‌دهنده یک عنصر جداگانه است. این شکل از ارائه مزیت‌های مختلفی مانند شناسایی عناصر داخلی در مقابل خارجی و نمایش طیف وسیعی از داده‌ها در قالبی خوانا و عمدتاً بصری را شامل می‌شود.

اگر می‌خواهید بدانید ماتریس swot مخفف چیست، باید گفت SWOT مخفف Strengths به معنای نقاط قوت، Weaknesses به معنای ضعف، Opportunities به معنای فرصت‌ها و Threats به معنی تهدید‌ها است. اما هر یک از این عناصر به چه معنا هستند؟ بیایید هر عنصر را جداگانه بررسی کنیم:

• نقاط قوت

اولین عنصر ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت است. نقاط قوت شامل کارهایی است که شرکت شما به خوبی انجام می‌دهد و ویژگی‌هایی که شما را از رقیبان جدا می‌کند. همچنین منابع داخلی مانند کارکنان ماهر و متخصص و دارایی‌های مشهود مانند مالکیت معنوی، سرمایه و فناوری‌های اختصاصی هم جزو این دسته قرار می‌گیرند.

همان‌طور که احتمالاً حدس زده‌اید، این عنصر به مواردی می‌پردازد که شرکت یا پروژه شما در آن قدرتمند ظاهر می‌شود. نقاط قوت می‌تواند چیزی نامشهود باشد، مانند ویژگی‌های برند شما یا چیزی مانند پیشنهاد فروش منحصربه‌فرد یک محصول خاص که راحت‌تر تعریف می‌شود. همچنین می‌تواند مربوط به منابع انسانی واقعی مانند رهبری قوی یا یک تیم مهندسی عالی باشد.

• نقاط ضعف

هنگامی که نقاط قوت خود را کشف کردید، زمان آن رسیده است که با استفاده از یک خودآگاهی انتقادی بر نقاط ضعف خود تمرکز کنید. نقاط ضعف ممکن است مواردی مانند: چیزهایی که شرکت شما فاقد آن است، کارهایی که رقبای شما بهتر از شما انجام می‌دهند، محدودیت منابع و... را شامل شود.

چه چیزی کسب‌وکار یا پروژه شما را متوقف می‌کند؟ این عنصر می‌تواند شامل چالش‌های سازمانی مانند کمبود افراد ماهر و محدودیت‌های مالی یا بودجه‌ای نیز باشد.

• فرصت‌ها

مورد بعدی فرصت‌هایی است که در بیرون سازمان یا پروژه شما وجود دارد. بازارهای پرمصرف برای محصولات خاص، رقبای کم یا ضعیف در منطقه شما، نیازهای در حال ظهور برای محصولات یا خدمات شما و پوشش مطبوعاتی یا رسانه‌ای بالا برای محصولاتتان می‌توانند به عنوان فرصت‌های شما در نظر گرفته شوند.

درواقع فرصت‌ها راه‌هایی هستند که می‌توانید برای گسترش کسب‌وکار خود به آن‌ها تکیه کنید. مثلاً آیا شرکت شما در حال توسعه یک ایده جدید نوآورانه است که بازارها یا جمعیت جدیدی را باز کند؟ این یک فرصت است. به‌طور خلاصه، این عنصر از ماتریس آنالیز SWOT هر کاری را که می‌توانید برای بهبود فروش، رشد شرکت یا پیشبرد مأموریت سازمان خود انجام دهید، پوشش می‌دهد.

• تهدید‌ها

عنصر نهایی ماتریس سوات، تهدیدات است. یعنی هر چیزی که برای شرکت یا احتمال موفقیت و رشد آن خطر ایجاد می‌کند. مواردی مانند رقبای نوظهور، تغییر محیط نظارتی، پوشش منفی مطبوعات یا رسانه‌ها و تغییر نگرش مشتری نسبت به شرکت شما تهدید‌ها را تشکیل می‌دهند.

• عناصر خارجی و داخلی

چهار عنصر بالا در تمام تحلیل‌های SWOT مشترک هستند. با این حال، بسیاری از شرکت‌ها بیشتر این عناصر را به دو زیر گروه داخلی و خارجی مجزا تقسیم می‌کنند. دسته‌بندی چهار عنصر اصلی به عوامل داخلی و خارجی لزوماً برای موفقیت تحلیل SWOT شما حیاتی نیست، اما می‌تواند در تعیین حرکت بعدی یا ارزیابی درجه کنترلی که بر یک مشکل یا فرصت خاص دارید مفید باشد.

• عناصر داخلی

به طور معمول، نقاط قوت و ضعف به عنوان عوامل داخلی در نظر گرفته می‌شوند، زیرا آن‌ها نتیجه تصمیمات سازمانی تحت کنترل شرکت یا تیم شما هستند. برای مثال، نرخ ریزش بالا به عنوان یک ضعف طبقه‌بندی می‌شود، اما بهبود نرخ ریزش بالا همچنان در کنترل شماست و آن را به یک عامل داخلی تبدیل می‌کند.

• عناصر خارجی

به طور مشابه، رقبای نوظهور در تجزیه و تحلیل SWOT به عنوان یک تهدید طبقه‌بندی می‌شوند. از آنجایی که در مورد این موضوع اقدامات بسیار کمی می‌توانید انجام دهید، رقبای نوظهور به عنوان یک عامل خارجی در نظر گرفته می‌شوند. به طور کلی تهدیدها و فرصت‌ها را در دسته عناصر خارجی تحلیل SWOT طبقه‌بندی می‌کنند. از این‌رو ممکن است تحلیل‌های SWOT را دیده‌باشید که به آن‌ها تحلیل‌های داخلی-خارجی یا ماتریس‌های IE گفته می‌شود.

کاربرد ماتریس swot

کاربرد ماتریس swot در اصل تدوین استراتژی است. وقتی برای انجام یک تحلیل SWOT وقت می‌گذارید، با یک استراتژی قوی مسلح خواهید شد. این استراتژی روی اولویت‌بندی کارهایی که باید برای رشد کسب‌وکار خود انجام دهید، تمرکز دارد.

ممکن است فکر کنید همه چیزهایی را که باید برای موفقیت انجام دهید از قبل می‌دانید، اما ماتریس SWOT شما را وادار می‌کند تا به کسب‌وکار خود از راه‌های جدید و از مسیرهای جدید نگاه کنید. شما به نقاط قوت و ضعف خود نگاه خواهید کرد. همچنین برنامه‌ریزی می‌کنید تا آن‌ها را برای بهره‌گیری از فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در بازار به کار ببرید.

مراحل ماتریس swot؛ چگونه تحلیل swot داشته باشیم؟

اکنون که معنی هر یک از عناصر تجزیه و تحلیل SWOT را می‌دانیم، بیایید نگاهی به نحوه ایجاد و اجرای ماتریس SWOT بیندازیم.

• افراد مناسب را جمع‌آوری کنید

افراد را از بخش‌های مختلف شرکت خود جمع‌آوری کنید و مطمئن شوید که نمایندگانی از هر بخش و تیمی دارید. در این صورت متوجه خواهید شد که گروه‌های مختلف در شرکت شما دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی دارند. این تفاوت نگاه‌ها برای موفقیت تجزیه و تحلیل SWOT شما بسیار مهم است.

• ایده‌های بیشتر و بیشتر دریافت کنید

انجام تجزیه و تحلیل SWOT شبیه به جلسات طوفان فکری است و راه‌های درست و غلط زیادی برای اجرای آن‌ها وجود دارد. پیشنهاد می‌کنیم به همه افراد حاضر در جلسه، یک کاغذ یادداشت‌ بدهید و از آن‌ها بخواهید ایده‌هایی برای شروع کار بنویسند. این کار از جبر گروهی جلوگیری می‌کند. یعنی همه افراد جرات می‌کنند ایده‌های خود را اعلام کنند.

درنتیجه می‌توانید مطمئن باشید که همه صداها شنیده می‌شوند.پس از 5 تا 10 دقیقه طوفان فکری خصوصی، تمام یادداشت‌ها را روی دیوار بچسبانید و ایده‌های مشابه را با هم دسته‌بندی کنید. به هر کسی اجازه دهید در این مرحله یادداشت‌های دیگری اضافه کند، زیرا ممکن است ایده یک نفر برای فرد دیگری جرقه فکر جدیدی ایجاد کند.

• ایده‌ها را رتبه‌بندی کنید

هنگامی که همه ایده‌ها سازمان‌دهی شدند، نوبت به رتبه‌بندی ایده‌ها می‌رسد. استفاده از یک سیستم رأی‌گیری را پیشنهاد می‌دهیم که در آن به هر شخص پنج یا ده «رأی» تعلق می‌گیرد. افراد می‌توانند به هر شکلی که دوست دارند، آرای خود را بین ایده‌ها توزیع کنند.پس از رأی‌گیری، باید فهرستی از ایده‌ها با اولویت مشخص داشته باشید. البته، لیست اکنون برای بحث و مناظره است و باید با مدیریت یک نفر درمورد آن‌ها بحث و تبادل نظر شود.شما باید این فرایند تولید ایده را برای هر یک از چهار ربع تحلیل SWOT خود دنبال کنید: نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها.

• مثالی از کاربرد ماتریس swot

تا اینجای کار با ماتریس SWOT و روند تحلیل آن آشنا شدید، فهمیدید که هرکدام از المان‌های این تحلیل بر چه چیزی تمرکز دارد و چه مفهومی را می‌رسانند. حالا وقت آن رسیده که به‌صورت عملی این تحلیل را به کار ببریم. مثالی که در این مقاله قصد بررسی آن را داریم، یک رستوران خانوادگی است. این رستوران شعبه ندارد و در یک منطقه شهری فعالیت می‌کند. در ادامه المان‌های مختلف تحلیل SWOT را برای این رستوران فرضی بررسی می‌کنیم.

نقاط قوت:

• موقعیت مکانی عالی و پر رفت و آمد
• شهرت خوب در جامعه محلی شهر موردنظر
• دارابودن منوی فصلی مبتنی بر فرهنگ غذایی مردم شهر

نقاط ضعف:

• هزینه‌های بالا نسبت به رستوران‌های زنجیره‌ای مشابه
• دسترسی کمتر مردم به خاطر نداشتن شعبه‌های بیشتر
• کم بودن بودجه تبلیغاتی در مقایسه با رقبا
• عدم استفاده از برنامه‌های موبایلی یا اینترنتی سفارش و ارسال غذا

فرصت‌ها:

• افزایش علاقه مردم به حمایت از کسب‌وکارهای محلی
• منوی محلی به تازگی غذاها و جذابیت آن‌ها کمک می‌کند
• پتانسیل رشد بالا به کمک برنامه‌های اینترنتی سفارش و ارسال غذا

تهدیدها:

• افزایش شدت رقابت با زیادشدن تعداد رستوران‌های زنجیره‌ای
• محیط اقتصادی نامطمئن و ناپایدار
• افزایش قیمت مواد غذایی

حالا پس از اینکه ماتریس تحلیل swot خود را تهیه کردیم، باید به سراغ بررسی آن برویم. در این مرحله باید نقاط قوت را تقویت کرده و نقاط ضعف را برطرف کنیم.در این مثال نقاط قوت رستوران شامل موقعیت مکانی خوب، شهرت و منوی فصلی است. به همین دلیل لازم است این رستورانموقعیت مکانی خود و منوی فعلی را حفظ کرده و سعی کند تعامل خود را با مشتریان بالا ببرد تا باز هم شهرت بیشتری از طریق آن‌ها پیدا کند.

اما درمورد نقاط ضعف کار کمی سخت‌تر است. در قدم اول شما باید برای کشف نقاط ضعف، صداقت و روراستی لازم را با خودتان داشته باشید. در قدم بعدی یعنی رفع نقاط ضعف هم کار بسیار چالش‌برانگیز است. برای مثال درمورد بالا بودن سطح هزینه‌ها در مقایسه با رستوران‌های زنجیره‌ای توجه داشته باشید که رستوران‌های زنجیره‌ای به دلیل بالا بودن حجم خریدهایشان، می‌توانند مواد موردنیاز را با قیمت بسیار کمتری نسبت به رستوران‌های کوچک تهیه کنند.

آن‌ها همچنین بودجه تبلیغاتی بالایی دارند که یک رستوران خانوادگی هیچ‌وقت توان تأمین چنین بودجه‌ای را نخواهد داشت. ضمن اینکه راه‌اندازی یک اپلیکیشن موبایلی هم چالش‌های خاص خود را دارد. با این حال در رقابت با رستوران‌های زنجیره‌ای همیشه همه چیز به نفع زنجیره‌ای‌ها نیست، برخی مزیت‌ها هم برای رستوران‌های محلی وجود دارد. مثلاً محلی‌ها می‌توانند ارتباط نزدیک‌تری با مشتریان برقرار کرده و آن‌ها را بیشتر وفادار کنند. این اتفاق به سختی برای زنجیره‌ای‌ها می‌افتد.

در مقابل اما در زمینه فرصت‌ها، پتانسیل بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری توسط رستوران محلی وجود دارد. تمایل مردم به حمایت از کسب‌وکارهای محلی یک فرصت ایده‌آل برای رستوران مثال ما است. اما باید توجه داشته باشید بیش از حد به مزیت‌های خود مغرور نشوید و تنها روی فرصت‌ها تکیه نکنید.

زیرا ممکن است در درازمدت رقبای جدی برای شما پیدا شوند یا به هر دلیلی مزیت خود را از دست بدهید. در این مثال سرمایه‌گذاری روی برنامه اینترنتی سفارش غذا یا همکاری با یکی از برنامه‌های موجود، فرصت بسیار مناسبی برای گسترش بازار رستوران محلی بشمار می‌رود.برخورد با تهدیدها در ماتریس swot سخت‌ترین قسمت کار است، زیرا اساساً تهدیدها ماهیتی بیرونی دارند و شما توانایی چندانی برای مقابله با آن‌ها ندارید.

برای مثال در مقابل گران شدن مواد غذایی و شرایط بی‌ثبات اقتصادی کاری از دستتان بر نمی‌آید. با این حال می‌توانید خود را برای مقابله با آن‌ها آماده کنید. مثلاً خریدهای خود را زودتر انجام دهید تا شامل افزایش قیمت نشوند. همچنین باید استراتژی‌هایی برای مقابله با گسترش رستوران‌های زنجیره‌ای در نظر بگیرید.

و در آخر...

ماتریس و تحلیل swot یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌های تحلیل موقعیت کسب‌وکارها است. چه افرادی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکار را دارند و چه افرادی که کسب‌وکارشان در حال کار است، می‌توانند از این روش برای تدوین استراتژی‌های کسب‌وکار استفاده کنند. در محاسبه ماتریس swot شما باید نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای کسب‌وکار خود را کشف کنید. سپس می‌توانید برای تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف برنامه‌ریزی کنید.

همچنین باید سعی کنید تهدیدها را کاهش داده و از فرصت‌های موجود برای رشد کسب‌وکار خود بهره گیرید. آیا شما تا به حال از این ماتریس در کسب‌وکار خود استفاده کرده‌اید؟ با چه چالش‌هایی مواجه شدید؟ اگر درباره ماتریس سوات، سوالی داشتید، می‌توانید در بخش نظرات از ما بپرسید.

ماتریس swot

برای مشاهده مقالات بیشتر در مورد سئو سایت و طراحی سایت به صفحه مقالات سایت پوشش مراجعه نمایید.