دنیای امروز، دنیای داده‌ها و اطلاعات است. نیازهای بشر امروزی دیگر تنها پوشش، مسکن و غذا نیستند. حتی معنی جنگ‌های بشر نیز در قرن حاضر متفاوت شده است. شاید بتوان گفت که اطلاعات جزو مهمترین کالاهای استراتژیک در دنیای دیجیتالی قرن ۲۱ به حساب می‌آیند. Open Data یا همان داده‌های باز، اصطلاحی است که در دهه های اخیر بوجود آمده و با تولد خود تحولاتی را در دنیا بوجود آورده است.

داده باز (Open Data) و کاربرد های آن

داده‌ های باز، داده‌ هایی هستند که هر کسی می‌تواند به آن ها دسترسی داشته باشد، از آن ها استفاده کند و با دیگران به اشتراک بگذارد. داده های باز زمانی قابل استفاده می شوند که در قالبی رایج و قابل خواندن توسط ماشین، در دسترس قرار گیرند.داده های باز باید دارای مجوز باشند.

مجوز آن باید به گونه ای باشد که به افراد اجازه دهد تا از داده ها به هر شکلی که می خواهند استفاده کنند، از جمله تبدیل، ترکیب و اشتراک گذاری آن با دیگران، حتی با اهداف تجاری. بدون داده ما نمی توانیم اطلاعات بسازیم و بدون اطلاعات دانش جدیدی وجود ندارد.

داده های باز یا همان Open Data، مجموعه اطلاعاتی است که می توانند توسط هر شخص، در هر مکان و به هر قصدی به صورت آزادانه استفاده شوند، به اشتراک گذاشته شوند، و یا بر اساس آنها مطلبی جدید بیان شود. این تعریفی است که بنیاد Open Knowledge در سال ۲۰۰۵ به عنوان تعریفی موجز و مفصل از واژه Open Data ارائه نمود است.

اما استقبالی که دنیا از ایده داده های باز (Open Data) کرد، باعث رشد و پذیرش این ایده در میان دولت‌ها و موسسات بزرگ در دنیا شد. این استقبال سبب شد تا تعریفی دقیق‌تر و واضح‌تر برای واژه Open Data در دنیا ارائه شود. تعریفی که در آن بیشتر به مزایای «باز بودن» یا همان «آزاد بودن» در دنیای اطلاعات توجه شده است و از خطر ایجاد ناسازگاری بین پروژه‌ها و پراکنده شدن جامعه جلوگیری می‌کند.

کاربرد داده‌های باز

سایت Open Street Map سایتی است که در آن کاربران آزادند، نقشه هر مکانی را ویرایش کنند و به کمک اطلاعات آزادی که همه کاربران دارند نقشه‌ای از کل جهان روز به روز در حال تکمیل شدن است. اما اتفاق جالبی که در این سایت رخ داد مربوط به سال ۲۰۰۹ و زلزله هائیتی است.

نقشه شهر پورتو پرنس در این کشور قبل از زلزله، نقشه دقیق و مناسبی مانند نقشه شهرهای بزرگ و پر جمعیت شناخته شده مانند نیویورک نبود. اما بلافاصله بعد از رخ دادن زلزله، شرکت تجاری GeoEye تصاویر ماهواره‌ای را از هائیتی را به عنوان داده باز برای استفاده همگان منتشر کرد و بلافاصله افراد مختلفی از سراسر جهان که امکان و توان نقشه‌کشی را داشتند .

با کمک این تصاویر ماهواره ای شروع به ویرایش نقشه این شهر در سایت Open Street Map نمودند و به سرعت این نقشه را ساختند. آن‌ها به کمک قرار دادن نقطه های آبی رنگی بر روی نقشه محل استقرار و کمپ افراد آسیب دیده و بی سرپناه را مشخص کردند.

این کار یک نقشه پویا، آنلاین و دقیق را به وجود آورد که بلافاصله محل‌های استقرار افراد بی سرپناه را نشان می داد. در نتیجه این نقشه به سرعت به بهترین نقشه برای کسانی که عملیات امداد را در پورتو پرنس انجام می دادند، تبدیل شد و تیم های نجات از همین نقشه بر روی دستگاه های GPS خود استفاده می کردند.

این نقشه به مرور تبدیل به یک نقشه فوق العاده از راه‌های مسدود شده، ساختمان‌های آسیب دیده و حتی اقلام مورد نیاز تیم‌های نجات و امداد در مناطق مختلف شد.این فقط یک مثال بود که قدرت «داده باز» را به ما نشان می‌دهد. اما داده‌های باز می تواند در شفافیت عملکرد دولت‌ها نقش مهمی ایفا کنند و شرایط اجتماعی بسیار بهتری را برای شهروندان یک جامعه فراهم کند

و اصطلاحا دولت‌ها درون یک اتاق شیشه‌ای قرارخواهند گرفت تا هم در سرعت عمل فرآیندهای اجرایی شاهد رشد و تسریع کارها باشیم، هم اینکه مواردی مانند فساد و رانت و… به شدت کاهش می یابد یعنی به نوعی این را هم می‌توان گفت که داده های باز در شفافیت عملکرد اقتصادی دولت ها نیز نقش مهمی ایفا می کنند.

مزایای داده های باز (Open Data)

انتشار داده‌ باز ها با این باور انجام می‌ شود که مزایای زیادی برای شهروندان، کسب‌ و کارها و ادارات دولتی به ارمغان می‌ آورد و در عین حال امکان همکاری قوی‌ تر در سراسر اروپا را فراهم می‌ کند. داده‌ های باز می‌ توانند در زمینه‌ های مختلف، مانند سلامت، امنیت غذایی، آموزش، آب و هوا، سیستم‌ های حمل‌ و نقل هوشمند و شهر های هوشمند مزایایی به ارمغان بیاورند و «منبع ضروری برای رشد اقتصادی، ایجاد شغل و پیشرفت اجتماعی» در نظر گرفته می‌شوند.

انتشار و استفاده مجدد از داده های باز مزایای مختلفی را به همراه دارد، از جمله:

• افزایش کیفیت: کارایی و شفافیت خدمات عمومی؛
• صرفه جویی در هزینه: به عنوان مثال پیش بینی می شود که دولت های ملی اتحادیه اروپا چه مقدار از داراییشان را می توانند تا سال های پیش رو پس انداز کنند.
• بهره وری بیشتر در فرآیندها و ارائه خدمات عمومی: این را می توان با مثالی از هلند نشان داد، جایی که وزارت آموزش داده های مربوط به آموزش را برای استفاده مجدد منتشر می کند. از آن زمان، تعداد سوالاتی که دریافت می کنند کاهش یافته و حجم کار و هزینه ها را کاهش داده است. اکنون پاسخگویی به سؤالات باقیمانده برای کارمندان دولت آسانتر است زیرا واضح است که داده های مربوطه را کجا می توان یافت.

داده باز (Open Data)

برای مشاهده مقالات بیشتر در مورد سئو سایت و طراحی سایت به صفحه مقالات سایت پوشش مراجعه نمایید.